Molen De Korenbloem, Zonnemaire

Zonnemaire, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
De Korenbloem
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
adres
Molendreef 5
4316 AW Zonnemaire
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Korenbloem via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
04905
oude dbnr.
B931
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 04905 De Korenbloem (Zonnemaire)
Matthieu Hoogduin (3-9-2016)

locatie

plaats
Zonnemaire
plaatsaanduiding
gemeente
Schouwen-Duiveland, Zeeland
kadastrale aanduiding
Gemeente Brouwershaven, sectie E, nr. 489
geo positie
X: 55902, Y: 415129
N: 51.71612, O: 3.95315
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot vanuit alle windrichtingen behalve uit Oost; daar is windbelemmering door een rij nogal hoge bomen.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molendreef 5
4316 AW Zonnemaire
molenaar
Jan Eeland
telefoon
0168-850 804
website
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
zaterdag 10:00 - 18:00 uur
toegangsprijzen
gratis/free
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Twee koppel 16der kunst- en één koppel 16der blauwe stenen; twee regulateurs; buil; graanpletter (merk Bentall); mengketel (2013); sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkerblauw geverfd, met in opgelegde groene cijfers en letters de opschriften 'ANNO 1872' en 'KOREN BLOEM'. Daarnaast enige kleine gele accenten.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
30 ijzeren rollen; kruihaspel
vlucht
21,10 / 21,23 m.
vang
Stutvang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 31 kammen, steek 12,5 cm.
Spoorwiel 71 kammen
Steenschijflopen 26 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,37

N.B. Bovenwiel en -bonkelaar zijn conisch uitgevoerd.

hoogte
van de stelling: 4,30 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 55 binnen 1991 1991 binnen aanw. 21,10
Straathof ✉︎ 56 buiten 1991 1991 buiten aanw. 21,23
Pot ✉︎ 1571 binnen 1889 1889? binnen 1990 21,20
Pot ✉︎ 1442 buiten 1884 1885 buiten 1990 21,23
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 785 1872 1872 aanw. 04,86
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
omwentelingen
geschiedenis
De huidige molen is de opvolger van een zeskante houten grondzeiler, die op 18 oktober 1870 afbrandde. Deze stond op ca. 300 meter van de plaats waar thans De Korenbloem staat. Jaarlijks was de erfpachter een recognitie van ƒ 50,-- verschuldigd aan de ambachtsheer der Heerlijkheid Bloois.

 

Het heeft een tijd geduurd, voordat er een nieuwe molen stond. In augustus 1872 geeft J.A.K. Verton aan dat de molen min of meer gereed is, op 31 oktober meldt deze per adverentie in de Zierikzeesche Nieuwbode dat hij zijn bedrijf officieel per 1 november start. Het is dan wel ruim twee jaar na het afbranden van de oude molen!

(N.B. Het bouwjaar van de molen werd meestal op 1873 gehouden, maar dat lijkt met bovenstaande informatie niet langer juist).


In 1878 werd Verton volle eigenaar van de molen, die in 1884 overging naar P. Remijn, in 1906 naar J. Rijstenbil Dzn. en in 1923 naar D.A. Rijstenbil Jzn.

 

David Rijstenbil maalde hier tot 1961 en beëindigde toen zijn bedrijf. Zoals vaker in die tijd met Zeeuwse molens die buiten bedrijf kwamen, waren er ook hier plannen om de molen om te bouwen tot vakantiewoning. Vervolgens werden de Haagse NV Maatschappij tot Exploitatie van onroerende goederen 'Verzicht', de architect H.A. Hoogervorst en de makelaar Korstenbroek eigenaar.

Van ombouw kwam het er echter niet, feitelijk gebeurde er niets, behalve dat de molen stilstond en langzaam maar zeker in verval raakte. Na ruim 20 jaar werd de situatie ernstig: de (rond 1961 al niet zo beste) stelling kwam in de loop de jaren in delen omlaag en de toestand van wiekenkruis en kap was omstreeks 1986 dramatisch.

Een grondige restauratie door molenmakerij Poland maakte hieraan in 1991 een einde. Wiekenkruis en stelling moesten geheel nieuw; de kap moest stevig onder handen worden genomen maar het binnenwerk was redelijk goed bewaard gebleven; ook het staartwerk bleek nog in behoorlijke staat. Op 25 april 1992 lichtte de toen 90-jarige David Rijstenbil de vang van zijn vroegere eigendom.


Sindsdien wordt de molen geregeld op vrijwillige basis in werking gesteld waarbij ook wordt gemalen, voornamelijk voor veevoer.

 

Twee koppel stenen hebben een eigen regulateur op de maalzolder, het derde heeft er geen. De regulateurs worden via drijfriemen op de steenzolder via het staakijzer aangedreven. Alle koppels zijn uitgerust met een tweetaksrijn met pennetjeswerk.
Interessant is de 'conische' uitvoering van bovenwiel en -bonkelaar. Dit kwam in de 19e eeuw vaker voor, maar bleef in Zeeland een uitzondering. Ook de vangkneppel is in deze regio ongebruikelijk.

Opmerkelijk is de constructie van de stelling: de 32 liggers worden door slechts 16 schoren ondersteund.


aanvullingen

wetenswaardigheden

Bij de restauratie van 1991 zijn alle vroegere aanbouwen gesloopt. Als herinnering aan het vroegere motorhok is een stuk van de aandrijfas gehandhaafd. Dit is echter gevaarlijk voor wie hier niet bekend is en in het donker dicht langs de molen loopt!

trivia

Tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten de roeden op last van de bezetter grijs geverfd worden; zij waren namelijk rood van kleur maar dat leek hier 'verdacht' veel op oranje!

foto's

foto's