Molen De Jager, Oud-Vossemeer

Oud-Vossemeer, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
De Jager
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1975
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

adres
Hikseweg 12
4698 PD Oud-Vossemeer
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Jager via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01872
oude dbnr.
B903
Meest recente aanpassing
| Foto roe
media-bestand
Molen 01872 De Jager (Oud-Vossemeer)
Jeroen van Dijke (16-4-2020)

locatie

plaats
Oud-Vossemeer
plaatsaanduiding
gemeente
Tholen, Zeeland
kadastrale aanduiding
Gemeente Oud-Vossemeer, sectie H, nr. 310
geo positie
X: 72127, Y: 399633
N: 51.57950, O: 4.19157
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Hikseweg 12
4698 PD Oud-Vossemeer
telefoon
06-12302292
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Molenwinkel: woensdag t/m vrijdag 13.00 - 17.00 uur, zaterdag 13.00 - 17.00 uur. Niet op zondag.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Scholen, clubs of verenigingen kunnen de molen bezoeken buiten de openingstijden. Voor meer informatie of het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met de molenaar.

AKG lid
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, geheel gewit
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 15der blauwe en één koppel 15der kunststenen; duwregulateur werkend op beide koppels; klopbuil (fabr. v.d. Hamer).

versieringen

Baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, aan de onderzijde erg gelobt uitgevoerd, met daarop het opschrift ' 1850 „De Jager" 1975 '

Bovenop de kap een eenvoudige windwijzer.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels (1942; daarvoor een neutenkruiwerk); kruilier
vlucht
18,50 m.
vang
Vlaamse vang (vangbalk boven het voeghout); vangbalk met haak; vangstok; pal
overbrenging

Bovenwiel 60 kammen
Bovenschijfloop 29 staven, steek 10,4 cm.
Spoorwiel 60 kammen
Steenschijflopen 21 staven, steek 9,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,91

hoogte
van de stelling: 3,15 m.
wiekvorm
Systeem Fauël met automatische remkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 127, Derckx
Derckx
✉︎ 127 buiten 1974 1975 buiten aanw. 18,50
media-bestand
Roede 1556, Pot
Pot
✉︎ 1556 binnen 1889 1889/1975 binnen aanw. 18,50
onbekend ✉︎ g.n. buiten ? buiten 1973 19,25
wiekverbeteringen

In 1942 werd op beide roeden het systeem Van Bussel aangebracht.
Bij de zeer grote restauratie van 1974/'75 is dit vervangen door het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Aerschot, van Herentals (B)
Aerschot, van Herentals (B)
✉︎ g.n. ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

molenmaker
?? (1850) Fa. Doornbosch, Adorp (1973/75) Fa. Verbij, Hoogmade (2010)
omwentelingen
eigendomshistorie

Vereniging De Hollandsche Molen is eigenaar sinds 1969, daarvoor was dat P.B. Vogel.

geschiedenis

De plaatselijke bakker H. Kamhout en smid H. Wijnands stichtten in 1850 deze molen op hun grond. Een jaar later werd Wijnands volledig eigenaar, tot hij de molen in 1857 verkocht aan W.C. Schrier.
Na 1911 waren A. Goedegebuure uit St. Annaland, H.G. Hendrikse, A.M. de Rijke en P.B. Vogel eigenaar.
In 1969 verkocht Piet Vogel zijn inmiddels sterk vervallen molen aan Vereniging De Hollandsche Molen te Amsterdam. 

In 1973/'75 onderging de molen een bijzonder ingrijpende restauratie. De stenen romp was op dat moment dermate slecht, dat de molen vrijwel op instorten stond. Maar ook kap, stelling, staart en één roede werden geheel vernieuwd. Op 8 mei 1976, de Nationale Molendag, werd de molen officieel in bedrijf gesteld.

Bij deze restauratie, die voor deze molen de redding betekende, maakte men bepaalde keuzes: zo werden de inrijpoorten licht verhoogd (zodat de molenaar met zijn bestelauto onder het luiwerk kon komen). Als gevolg werden ook de stelling verhoogd en het gevlucht iets ingekort. Die laatste werd 18,50 meter (was 19,25 m., volgens de opgave van de fa. Pot voor roede nr. 1556 uit 1889). Hierdoor zijn de verhoudingen van weleer duidelijk veranderd. Voorop bij deze keuze stond dat de molen goed maalvaardig en bruikbaar zou worden en blijven.

Na deze restauratie maalde Piet Vogel als vanouds op windkracht tarwemeel en Zeeuwse bloem voor enkele bakkers. Helaas overleed hij onverwacht in 1984, slechts 52 jaar oud. Daarna heeft de molen niet meer gemalen, maar nog wel gedraaid.
Maris Kodde, van Sint Annaland, liet De Jager regelmatig rondgaan, iets wat tot ongeveer 2000 duurde: toen ging de toestand snel achteruit en draaide de molen weinig en tenslotte helemaal niet meer. Eén en ander werd in de hand gewerkt door de onbetrouwbaar geworden stelling. Maar ook de stenen romp moest opnieuw grondig worden nagekeken. 

Een grote restauratie werd gestart in 2010. Op 7 juli werden de roeden gestreken en de kap afgenomen. Om het metselwerk te kunnen herstellen heeft de romp geruime tijd in de steigers gestaan.
Besloten werd, de situatie van 1973/'75 te handhaven, dus de molen te restaureren met een iets te hoge stelling en te kort gevlucht. Om kadastrale redenen was het inmiddels ook niet goed meer mogelijk de stelling, die destijds niet alleen verhoogd maar ook iets versmald was, weer op de oorspronkelijke breedte te brengen.

In mei 2011 werd de kap weer op de geheel herstelde en gewitte romp geplaatst. De uit 1889 daterende Potroede werd uitvoerig herzien en op 19 december 2011 weer gestoken; ook de Derckx-buitenroede van 1974 bleef na reparatie gehandhaafd.

Op 24 december 2011 draaide "De Jager" voor het eerst in jaren en niet lang daarna werd er ook weer gemalen: Corneel Droogers, kleinzoon van wijlen Piet Vogel, werd hier molenaar en begon in "De Jager" zijn eigen bedrijf. Dat bedrijf groeide met de jaren flink en later ging Droogers ook met de St. Antonius te Halsteren aan de slag. 
Inmiddels is Droogers' maalbedrijf weer geheel in Oud-Vossemeer gevestigd. 

aanvullingen

toelichting naam

De naam "De Jager" is volgens overlevering bij de bouw gegeven, omdat deze de andere molen van Oud-Vossemeer, "De Vos" genaamd, als het ware moest schieten!
Al in een krantenadvertentie van 1853 wordt de naam "De Jager" gebruikt, dus mag inderdaad worden aangenomen dat de naam zo oud is als de molen zelf.
Opmerkelijk is dan wel, dat op de baard lang geleden "Zeldenrust" stond!

literatuur

Bart Hoofs, Een nieuw ambachtelijk molenaarsbedrijf in Zeeland, in Molens 124 (2016), pp. 14-15.

foto's

foto's