Molen De Binnenmolen, Rhenen

Rhenen, Utrecht
b

korte karakteristiek

naam
De Binnenmolen
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1957 / 1970
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf; woning
adres
Koningin Elisabethplantsoen 3
3911 KT Rhenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Binnenmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01776 bis
oude dbnr.
B845
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01776 bis De Binnenmolen (Rhenen)
Rob Pols (11-8-2017)

locatie

plaats
Rhenen
plaatsaanduiding
gemeente
Rhenen, Utrecht
kadastrale aanduiding
Gemeente Rhenen, sectie F, nr. 1595
geo positie
X: 167352, Y: 441154
N: 51.95868, O: 5.56691
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Vrij groot vanaf zuidelijke richtingen, maar tussen W en O (over N) staat de molen vrijwel ingegroeid.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Koningin Elisabethplantsoen 3
3911 KT Rhenen
molenaar
Henk Bosman
telefoon
0317-616636
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, geheel gewit
inrichting

Maalwerk grotendeels uitgebroken. Oorspronkelijk drie koppel maalstenen en luiwerk. Woning in de molen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, zonder opschrift.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
35 ijzeren rollen; kruihaspel
vlucht
22,35 / 22,64 m.
vang
Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 29 staven, steek 11,7 cm.
Spoorwielgegevens niet vast te stellen (grotendeels weggetimmerd).
Rest maalwerk niet meer aanwezig.

hoogte
van de stelling: 3,25 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 124 binnen 1997 1997 binnen aanw. 22,64
Derckx ✉︎ ? buiten 1970 1970 buiten aanw. 22,35
Pot ✉︎ 2679 binnen 1931 1957 binnen 1997 22,35
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 56 1848 aanw. 04,20
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf; woning
molenmaker
? (1893) A. de Roos, Leeuwarden (1957) Fa. Coppes, Bergharen (1970)
omwentelingen
geschiedenis

De huidige molen verving in 1893 op de zelfde plek een standerdmolen, die eeuwenlang op deze plaats op de noordelijke stadsmuur heeft gestaan. Van onderdelen van de standerdmolen werd gebruik gemaakt; zo is de standerd in vier stukken gezaagd en op die manier in diverse zolderbalken verwerkt. Verder is het spoorwiel het omgebouwde bovenwiel van de voorganger.

In 1934 werd de molen, toen buiten bedrijf gekomen, inwendig grotendeels uitgesloopt en verbouwd tot café-restaurant. Zo waren in de kap enige vensters gemaakt om de molen te laten fungeren als uitkijktoren. Vanaf dat moment werd meestal gesproken over 'De  Panoramamolen'. De stelling fungeerde, bereikbaar via een trap, als terras. Later werd het gedeelte onder de stelling afgetimmerd en werd het café vanaf de begane grond geëxploiteerd. Tenslotte stond de molen erbij als romp met wiekenkruis, maar zonder staart.
In mei 1940 raakte de molen tijdens de zware gevechten tussen Nederlandse en Duitse troepen om de Grebbelinie slechts licht beschadigd: een flink gat in de stenen romp, veroorzaakt door een kanonskogel, is later vermaakt tot een rond venster.

In 1957 volgde een restauratie, waarbij de molen uitwendig weer grotendeels een molen werd door het aanbrengen van een staart. Ook is de molen toen krui- en draaivaardig gemaakt. Beide oude roeden, kennelijk van Belgisch fabrikaat, waren onbetrouwbaar geworden en zijn toen vervangen door uit Groningen afkomstige tweedehands roeden. Dit werk is uitgevoerd door molenmaker De Roos uit Leeuwarden.
Intussen bleef de molen in gebruik als café-restaurant, pas in 1968 beeindigde men dit.

IN 1969 besloot de gemeente Rhenen, de molen voor ƒ 1,-- aan de Stichting De Utrechtse Molens te verkopen. Onder de nieuwe eigenaar werd in 1970 een restauratie uitgevoerd. Bij deze gelegenheid is de maalfunctie niet hersteld, in plaats daarvan verbouwde men de molen tot woning.

De Binnenmolen draaide sindsdien weer regelmatig, al is er uit sommige hoeken forse windbelemmering door de omringende bomen.

Eind 2021 heeft men deze molen, net als vele andere van de SDUM, preventief stilgezet: onderzoek naar de kwaliteit van de roeden had problemen aangetoond. Hier lijkt het ook voor de hand te liggen dat de inmiddels behoorlijk op leeftijd zijnde Derckx-roede is uitgediend. Een oplossing voor deze molen is nog niet op korte termijn voorzien.


aanvullingen

toelichting naam

De naam is afkomstig van de voorganger, een standerdmolen. Deze stond, als bijzonderheid, binnen de stadsmuren; een tweede korenmolen stond daar net buiten. In het kaartsysteem van Ir. ten Bruggencate, te lezen bij Allemolens, staat de molen evenwel genoteerd als "De Hoop".
Tussen 1934 en 1968 fungeerde deze molen als uitzichttoren en werd daarom 'Panoramamolen' genoemd. Toen deze periode voorbij was werd de naam "De Binnenmolen" in ere hersteld.

foto's

foto's