Molen De Onderneming, Hippolytushoef

Hippolytushoef, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Onderneming
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Koningsweg 75
1777 JR Hippolytushoef
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Onderneming via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00347
oude dbnr.
B669
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 00347 De Onderneming (Hippolytushoef)
Anton Haddeman (14-9-2008)

locatie

plaats
Hippolytushoef
plaatsaanduiding
gemeente
Hollands Kroon, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Wieringen, sectie E, nr. 207
geo positie
X: 125435, Y: 546236
N: 52.90243, O: 4.94781
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
De molen staat fraai aan het begin van het dorp.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Koningsweg 75
1777 JR Hippolytushoef
molenaar
Ton Maas / Coen Lange
telefoon
0224-298805 of 0227-593251
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Dinsdag en woensdag 9.30 - 16.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Bezoek met groep, graag 1-2 weken vooraf aanmelden

bijzonderheden

Contactpersoon moleneigenaar: Teus Lutteke

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op stenen veldmuren van ca. 2 m. hoog
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 16der kunststenen (op halfzolders); sleepluiwerk; koekenbreker

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1851' en daaronder "De Onderneming"

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; 24 neuten; kruihaspel.
vlucht
19,75 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 48 kammen
Bovenschijfloop 22 staven
Spoorwiel 62 kammen
Steenschijfloop (I) 25 staven
Steenschijfloop (II) 23 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 5,41 en 1 : 5,88

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 403 buiten 2019 2019 buiten aanw. 19,75
media-bestand
Roede 404, Vaags
Vaags
✉︎ 404 binnen 2019 2019 binnen aanw. 19,71
Burger ✉︎ g.n. buiten 1964 1964 buiten 2019 19,75
Burger ✉︎ g.n. binnen 1964 1964 binnen 2017 19,75
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 299, Penn & Comp, F.J.
Penn & Comp, F.J.
✉︎ 299 1865 1942c aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Molen De Onderneming is een in 1851 als koren- en pelmolen gebouwde achtkante bovenkruier. Op de plaats van deze molen heeft voor zover bekend eerder nooit een molen gestaan.

Na 1930 kwam de windmolen buiten bedrijf, maar oorlogsomstandigheden maakten herstel en hernieuwde ingebruikstelling noodzakelijk.
Aan die nieuwe periode van bedrijvigheid kwam omstreeks 1950 een definitief eind, waarna de molen wederom in verval raakte.

In 1952 werd hij door de Stichting Oud-Wieringen aangekocht, waarna in 1964 een restauratie volgde. Hierbij werden onder meer nieuwe roeden gestoken (tot die tijd waren het steeds houten roeden geweest).

Na 1964 bleef de molen voornamelijk statisch monument: goed onderhouden, maar zelden of nooit draaiend. Pas rond 2000 kwam daar verandering in. Sindsdien draait de molen frequent waarbij ook wordt gemalen.

In juli 2017 stelde men vast dat in de binnenroede een behoorlijk gat zat. Op 19 oktober dat jaar werd die roede gestreken en ging men met één roede verder. De eigenaar probeerde daarna fondsen te werven voor een nieuwe binnenroede. Niet veel later werd besloten, ook de buitenroede te vervangen.

Op 11 maart 2019 werden twee nieuwe roeden bij de molen afgeleverd, 23 april, de dinsdag na Pasen, werden zij gestoken. Bij deze gelegenheid kreeg de molen ook twee nieuwe lange schoren.
Op vrijdag 16 augustus werd de molen feestelijk opnieuw in bedrijf gesteld.

Constructie
Het grenen achtkant staat op ca. 2 m hoge veldmuren, wat voor Noord-Holland boven het IJ, zeker in vroeger tijd, weinig gebruikelijk was.
Hoewel deze molen voor molenbegrippen vrij jong is, is de constructie van het achtkant, met slechts één bintlaag en één veldkruis per veld, voor die tijd bijna ouderwets te noemen. Hij komt hierin toevallig (of juist niet?) overeen met zijn ca. twee eeuwen oudere soortgenoot te Den Oever.
Tussen de begane grond en de kapzolder ligt aan de oostkant een halve zolder, die te zien aan de constructie, al vanaf de bouw aanwezig moet zijn geweest en waarin vroeger een pelsteen was opgenomen. Deze pellerij is tot omstreeks 1920 in gebruik geweest en nadien verwijderd.

De huidige bovenas is in de Tweede Wereldoorlog aangebracht ter vervanging van een houten exemplaar en afkomstig uit de in die tijd onttakelde korenmolen Welgelegen te Wognum. De as was hier in het begin van de 20e eeuw geplaatst en was ook toen al uit een andere molen afkomstig. Assen van de ijzergieterij Penn & Comp. te Dordrecht trof (en treft) men hoofdzakelijk in het zuiden van Zuid-Holland aan.
Oorspronkelijk had de molen een stutvang, maar deze is later veranderd in een Vlaamse vang.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam "De Onderneming" dateert vermoedelijk vanaf de bouw: op een in 1858 vervaardigde topografische kaart staat deze al aangegeven.

foto's

foto's