Molen (Naamloos), Hapert

Hapert, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
(Naamloos)
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Molenstraat 34
5527 GB Hapert
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van (Naamloos) via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02844
oude dbnr.
B529
Meest recente aanpassing
| Aanvullingen
media-bestand
Molen 02844 (Naamloos) (Hapert)
Merel de Leuw (3-1-2021)
Dit is de eerste keer dat de molen weer regulier draait na de renovatie. Door de nieuwe kleppen op de wieken, kan hij nu met wind uit meerdere richtingen draaien.

locatie

plaats
Hapert
plaatsaanduiding
gemeente
Bladel, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Hoogeloon, sectie G, nr. 19
geo positie
X: 145609, Y: 375084
N: 51.36487, O: 5.25236
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Niet onbelangrijk; aan één zijde staat wel (overigens al bijzonder lang) een woonwijk.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenstraat 34
5527 GB Hapert
telefoon
06-11055296
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

1e en 3e zaterdag van de maand 10.00 - 16.00 uur en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Schoolbezoek op afspraak. 

bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der kunststenen, sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, wit met uitgesneden krullen, rood afgebiesd en in sierlijke zwarte letters "Anno 1896".
(N.B. Inmiddels is duidelijk, dat dit opschrift niet meer juist is).

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
25,20 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangtrommel
overbrenging

Bovenwiel 55 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen, steek 12,0 cm.
Spoorwiel 66 kammen
Steenschijfloop 20 staven, steek 11,2 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,48

hoogte
wiekvorm
Systeem Van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Adriaens ✉︎ 17 binnen 2020 2020 binnen aanw. 25,20
Adriaens ✉︎ 18 buiten 2020 2020 buiten aanw. 25,20
Buurma ✉︎ 23 buiten 1972 1972 buiten 2020 25,20
Buurma ✉︎ 24 binnen 1972 1972 binnen 2020 25,20
wiekverbeteringen

Deze molen is na 1937 op beide roeden voorzien van het systeem Van Bussel. Bij de grote restauratie van 1972/73 is gekozen voor Oud-Hollandse ophekking.
Bij de flinke herstelbeurt van 2020, met daarbij nieuwe roeden, is het systeem Van Bussel in ere hersteld, nu met neusremkleppen op alle enden.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Penn & Comp, F.J. ✉︎ 97 1857 1898? aanw. 04,19
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
? (1898) Fa. Roemeling & Molema, Scheemda (1972/73)
omwentelingen
geschiedenis

Opmerkelijk voor deze betrekkelijk jonge molen: bouwheer en ook het exacte bouwjaar waren zeer lang niet echt bekend! Wél wist men, dat de molen tussen 1890 en 1900 gebouwd moest zijn.
Een in 2007 gepubliceerd artikel bood eindelijk voldoende duidelijkheid: 1898 is het bouwjaar. Op 8 juli dat jaar vroeg Franciscus Sanders, op basis van de hinderwet, de gemeente Hoogeloon toestemming tot oprichting van een korenmolen en vestigde zich vervolgens te Hapert. Aangenomen moet worden dat de molen in de tweede helft van 1898 is gebouwd en vervolgens door Sanders in bedrijf is genomen.
Bij de bouw werden, zoals vrijwel altijd in het Brabant van de late 19e eeuw, onderdelen van elders gebruikt. Het meest duidelijk hierbij is de uit 1857 daterende Penn-bovenas.

Al in 1902 werd de molen weer verkocht en wel aan J.A.F. Willems, afkomstig uit Diessen. In 1904 stond de molen opnieuw te koop, maar toen kwam er geen koper. Later nam Wilhelmus Verhees, getrouwd met een dochter van Willems, de molen van zijn schoonvader over. In 1947 werd met malen op windkracht gestopt.

In 1970 werd de inmiddels vervallen molen voor ƒ 5000,-- aangekocht door de toenmalige gemeente Hoogeloon. In 1972/73 volgde restauratie, uitgevoerd door het Groninger molenmakersbedrijf Roemeling & Molema.
Dat een molenmaker uit Groningen naar het zuiden van Brabant reisde was te merken: roeden van het fabricaat Buurma (Oudeschans) zijn ten zuiden van de rivieren uitermate zeldzaam gebleven en ook kreeg de baard een typisch Groninger kleurstelling: wit met een rode bies. 

Direct na deze restauratie meldde Lieuwe Tilma, vrijwillig molenaar van het eerste uur, zich bij de gemeente met het verzoek, te molen regelmatig te mogen laten draaien. Tilma's molenaarschap bleek een succes: na ruim 30 jaar, in 2004, droeg hij zijn taak over aan Jos Jansen. Voor zijn jarenlange verdienste kreeg hij van de gemeente Bladel een onderscheiding. Lieuwe Tilma overleed op 16 december 2007.

In 2020 was de molen aan een grote herstelbeurt toe: het wiekenkruis werd geheel en de staart grotendeels vernieuwd. Bijzonder hierbij was dat van één van de afkomende roeden de helft opnieuw is gebruikt, nu als staartbalk. Verder keerde het systeem Van Bussel, in 1937 aangebracht en in 1972 vervangen door Oud-Hollands, terug.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen heeft, voorzover bekend, nooit een naam gehad.

literatuur

Bart Beex, 'Molen Hapert - Anno 1896?', in: De Rosdoek, tijdschrift heemkundige studiekring "De Acht Zaligheden" (sept. 2007) 20 - 25. (N.B. Dit artikel onthult het bouwjaar van deze molen).

foto's

foto's