Molen De Vlijt, Wageningen

Wageningen, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
De Vlijt
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1978
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (met één roede)
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

adres
Harnjesweg 54
6706 AT Wageningen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Vlijt via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00760
oude dbnr.
B291
Meest recente aanpassing
| Roede(n)
media-bestand
Molen 00760 De Vlijt (Wageningen)
Jesse Bergquist (20-7-2022)

locatie

plaats
Wageningen
plaatsaanduiding
gemeente
Wageningen, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Wageningen, sectie B, nr. 5914
geo positie
X: 174512, Y: 442558
N: 51.97110, O: 5.67116
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde

contact en bezoek

bezoek/postadres
Harnjesweg 54
6706 AT Wageningen
molenaar
Bart Mols / Matthijs Bassie / Dennis van Manen / Hans Dobbe
telefoon
0317-418120 of 06-5028 3248
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Meelverkoop: donderdag en vrijdag 9.00 - 18.00 uur; zaterdag 9.00 - 17.00 uur.

toegangsprijzen
winkelinformatie

Meelproducten, gist, peul- en zuidvruchten, bakblikken.

meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen, fabr. Van Hees; één koppel 16der kunststenen, fabr. Kees (naar keuze op wind- of elektrische kracht); twee regulateurs; buil; sleepluiwerk; elektrisch luiwerk; drie mengketels; graanpletter; puntmachine; graanreiniger; diverse elevatoren; voorraadbunkers en bunkers boven de karen.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geschilderd, rood afgebiesd, met tussen de koppen van de voeghouten 'anno' '1879' met daaronder 'De Vlijt' geflankeerd door twee mieren.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruilier met rondgaande ketting
vlucht
22,30 m.
vang
Vlaamse vang; onbekend aantal stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenbonkelaar 34 kammen, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 93 kammen
Steenschijflopen 28 staven, steek 8,8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,76

hoogte
van de stelling: 7,25 m.
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ ? buiten 2022 nog niet buiten 22,30
Vaags ✉︎ 537 binnen 2022 2023 binnen aanw. 22,30
media-bestand
Roede 268, Derckx
Derckx
✉︎ 268 binnen 1978 1978 binnen 2023 22,30
Derckx ✉︎ 267 buiten 1978 1978 buiten 2023 22,30
wiekverbeteringen

Vanaf 1985 had deze molen op beide roeden het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Deze zijn ook via de doorboorde as te bedienen.
Bij de grote herstelbeurt van 2023 is de nieuwe binnenroede voorzien van een stroomlijnneus en een grote zwichtklep volgens Ten Have. 

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Nijmeegsche IJzergieterij ✉︎ ? 1986 1986 aanw.
media-bestand
As g.n., Mercx
Mercx
✉︎ g.n. ? 1901 1985 ?
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (met één roede)
bestemming

Het malen van graan op professionele basis

molenmaker
?? (1879) Fa. Coppes, Bergharen (1978)
omwentelingen
geschiedenis

Op 22 oktober 1879 werd de nieuw gebouwde stenen stellingkorenmolen De Vlijt door Jan Hulshuizen als loonmaalbedrijf in gebruik genomen. Er werd vooral rogge (voor brood) en gerst en haver (voor het vee) gemalen. In de loop der jaren nam broer Hendrik de molen over.
In 1915 overleed Hendrik Hulshuizen en kwam de molen in bezit van de Haarlemmer Gerrit van Rijn. Wegens zijn zwakke gezondheid deed hij De Vlijt in 1924 over aan Chris van Veen uit Harskamp. In die tijd nam het aanbod van maalwerk af en moest Van Veen zijn inkomsten aanvullen met de verkoop van stro en kunstmest, maar dankzij een familierelatie met een veevoederbedrijf kon de molen blijven malen.

Fysiek zat het de molen ook niet altijd mee: in 1933 brak tijdens een onweersbui de houten buitenroede af, daarna is deze vervangen door een tweedehands ijzeren exemplaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de molen door granaatvuur getroffen waardoor kap en roeden werden beschadigd.
Niet onlogisch dacht men er anno 1946 ernstig over, de molen te slopen. De nieuwe eigenaar, Wouter van Veldhuisen, liep althans met dergelijke plannen rond. Maar dankzij Max van Hoffen uit Bennekom veranderden de sloopplannen in 1951/1952 in herstelwerkzaamheden: in februari 1952 was de molen weer maalvaardig.

Na het overlijden van Van Veldhuisen (1966) ging het met De Vlijt opnieuw bergafwaarts: toen in 1972 de gemeente Wageningen eigenaar werd, stond de molen al geruime tijd zonder roeden en stelling.

Een grondige restauratie, grotendeels  uitgevoerd in 1978, maakte een einde aan een lange periode van verval maar er gebeurde meer: de molen werd niet alleen maalvaardig maar kwam daadwerkelijk weer in bedrijf, met Hans Dobbe als beroepsmolenaar.

De jaren gingen voorbij en er kwam behoefte aan vernieuwing: in 1985 ging de oude houten bovenas met gietijzeren kop eruit en kreeg De Vlijt een geheel nieuw gegoten ijzeren as. Ook werd toen het Oud-Hollandse tuig vervangen door fokken met remkleppen (de oude insteekkop ging naar de toen in aanbouw zijnde standerdmolen 'Het Vliegend Hert' te Brielle). 

Na 32 jaar door Hans Dobbe te zijn geëxploiteerd, nam Bart Mols per 1 januari 2012 het bedrijf over. 
De molen bleef steeds in gebruik, onderdeel van een goed lopende onderneming, maar in het late voorjaar van 2023 werd duidelijk dat beide roeden aan vervanging toe waren. Men maalde door op de motor en, in afwachting van nieuwe roeden, werden in september 2023 de oude roeden kaalgezet. 

Nadat op 12 november beide roeden uit de askop waren getakeld, stak men op 19 november een nieuwe binnenroede; luttele dagen later werd die voorzien van een Ten Haveklep. Hiermee werd al snel proefgedraaid en later ook gemalen. De nieuwe buitenroede moet nog gestoken worden. 

 

aanvullingen

literatuur

'Wisseling van de wacht in Wageningen', in: Molenwereld 160 (2012) 234 -236.

foto's

foto's