Dutch Windmill and Watermill Database  
Zoeterwoude, Zuid-Holland
Name Groote Molen
Built 1975
Type Hollow post mill
Function Polder drainage windmill
Location Molenpad 9
2382 GZ Zoeterwoude-Rijndijk
Geo position X: 95897 Y: 460883
N 52.132984 O 4.523970
Show on Google Maps with other mills in the vicinity
SHow this mill in Google Streetview
Community Zoeterwoude
Monument number 41062
Owner Rijnlandse Molenstichting
Miller Pieter Hellinga
Telephone 06-19181001
Hours

In principe als de molen draait

Database nr. 1147
Ten Bruggencate nr. 01157

© Leo Middelkoop (31-8-2018)
De molen direct na de vervanging van het kleedhout van het bovenhuis.   
Vaags
Groot Wesseldijk
Construction
Span 25,00 m.
Mill builder/ Millwright ?? (1626)
Fa. Van Beek, Rijnsaterwoude (1975)

 

Additional info

Dit is de derde molen die de Groote Polder bemaalde en de tweede op deze locatie. De eerste Groote Molen werd gebouwd in 1485; de tweede in 1545 en de derde in 1626.

De molen bemaalde tot 1966 de Groote Polder (ca. 520 ha, opvoerhoogte 1,50 m.) voornamelijk op windkracht. Voornamelijk, omdat in 1953 het scheprad vervangen was door een vijzel en meteen ook een Deutz dieselmotor als hulpkracht geplaatst werd. Na 1966 draaide de molenvijzel alleen nog op de diesel. Dat duurde tot 1972, toen vanwege de aanleg van een groot indrustrieterrein de Kopperwetering, waarop de molen uitmaalde, werd afgedamd. De Groote Polder wordt sindsdien bemalen door een elektrisch gemaal dat op een geheel andere plaats dan de molen staat en uitslaat op de Meerburger Wetering.

Bij de hevige storm van 2 april 1973 leed deze molen zeer zware schade: de koker brak en als gevolg viel het bovenhuis met wiekenkruis en al te pletter en werd vrijwel geheel verwoest.

In 1975/'76 heeft men de molen, inmiddels eigendom van de Rijnlandse Molenstichting, maalvaardig hersteld. Bovenhuis en koker moesten uiteraard geheel nieuw, ook werden een tweedehands as en nieuwe roeden gestoken. Deze restauratie werd op initiatief van molenmaker Hans van Beek op de ouderwetse manier uitgevoerd, met rechtmast en lier, zónder kraan.
De molen onderging hierbij een opvallende transformatie: het vroeger blauwgrijs geverfde bovenhuis werd geheel zwart geteerd en de lange spruit keerde niet terug. Ook kwam er een maalcircuit: inmiddels was namelijk niet alleen de Kopperwetering afgedamd maar ook de voorboezem grotendeels vergraven.
Sinds 1976 is de molen geregeld draaiend en malend te zien (zij het dan in circuit).

De kleurstelling van het bovenhuis beviel niet en zo werd al in 1980 de blauwgrijze kleur met brede witte bies in ere hersteld.

In 2016 vertoonde de buitenroede op enige plaatsen sterke roestvorming. De draaiactiviteit nam daarna snel af, al werd de molen nog geregeld in een andere stand gezet.
Een nieuwe roede werd in april 2017 worden gestoken. Kort daarop was de Groote Molen weer maalvaardig.

Eind juni 2018 zette men het bovenhuis in de steigers voor herstel: de beplanking van voor- en zijkanten heeft men vernieuwd en de gepotdekselde kap beplakt met EPDM. Begin september 2018 was dit werk, inclusief een grote schilderbeurt, gereed.
Vrijwel direct daarna volgde herstel aan het wiekenkruis.

Opmerkelijk is, dat deze molen bijna drie eeuwen een houten bovenas heeft gehad. Pas in 1917 bestelde molenmaker J.C. Vreeburg bij de bekende molenmakerij Ten Zijthoff in Deventer een geheel nieuwe gietijzeren bovenas. Deze kostte maar liefst ƒ 1700,--, vermoedelijk vanwege de door de oorlog van 1914-1918 sterk gestegen prijzen van ijzer en andere grondstoffen. Aannemelijk is overigens, dat Ten Zijthoff het gietwerk niet zelf heeft uitgevoerd, maar heeft uitbesteed aan de bekende Deventer gieterij Nering Bögel.
Vreeburg stak deze as vervolgens op voor die tijd zeer bijzondere wijze: de buitenroede werd op de grond door de as gestoken, vastgewigd en vervolgens 'in één keer' met as en al naar boven getrokken! Er was daartoe ruimte, omdat ook de windpeluw moest worden vernieuwd. Deze opmerkelijke takelklus werd uitgevoerd door slechts tien personen.
Het was déze (dus in 1917 gestoken) bovenas die tijdens de valpartij van april 1973 brak. Alleen de walpenplaat bleef bewaard: die staat los in de molen opgesteld.

Net als de andere grotere molens te Zoeterwoude heeft de Groote Molen een vangtrommel, uitgevoerd als gaffelwiel, en geen vangstok.

Molenaars van deze molen:
Wilhelmus Outshoorn (1705c - 1724)
Leendert van Heusden (1724 - 1727)
Diemant van Heusden (1727 - 1731)
Hendrik Besuijnes (1731 - 1740)
Jan Hillenaar (1740 - 1794)
Johannes 'Hannes' Geleveen (1795 - 1824)
Cornelis Slootweg (1824 - 1831)
Cornelis van den Berg (1831 - 1832)
Cornelis van Rijt (1832 - 1853)
Nicolaas van Rijt (1853 - 1885)
Jacobus van Rijt (1885 - 1938)
Jan Onderwater (1938 - 1966)
Leo Onderwater (1966 - 1972; maalde niet meer op windkracht, maar alleen met de diesel).

The Dutch language version of this record contains more detailed information on this windmill. The additional information is in Dutch only, though.
But you can click here to visit the Dutch language record and select a language for a machine translation of this additional info.

Groote Molen

More current photos
Groote Molen, Zoeterwoude, Nancy Middelkoop (15-9-2012).
© Nancy Middelkoop (15-9-2012).
Groote Molen, Zoeterwoude, Willem Jans (14-5-2005) | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (14-5-2005)
Groote Molen, Zoeterwoude, Henk Langerak (5-2-2015)
© Henk Langerak (5-2-2015)
Groote Molen, Zoeterwoude, Bram van Broekhoven (6-3-2010).
© Bram van Broekhoven (6-3-2010).
Groote Molen, Zoeterwoude, Cees Barthel (13-7-2018) Het bovenhuis geheel in de steigers vanwege de vervanging van het kleedhout.  | Database Nederlandse molens
© Cees Barthel (13-7-2018) Het bovenhuis geheel in de steigers vanwege de vervanging van het kleedhout.
Groote Molen, Zoeterwoude, Piet Glasbergen (3-2-2014)De uit Middelharnis afkomstige Penn-as.
© Piet Glasbergen (3-2-2014)
De uit Middelharnis afkomstige Penn-as.
Groote Molen, Zoeterwoude, Piet Glasbergen (3-2-2014) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (3-2-2014)
Groote Molen, Zoeterwoude, Piet Glasbergen (3-2-2014) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (3-2-2014)
Groote Molen, Zoeterwoude, Piet Glasbergen (3-2-2014)
© Piet Glasbergen (3-2-2014)
Groote Molen, Zoeterwoude, Piet Glasbergen (3-2-2014) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (3-2-2014)

« previous (Barremolen)    |    next (Meerburgermolen) »

top Colophon & copyrights    

zoek in database zoek op provincie Stuur een e-mail over molen Groote Molen, Zoeterwoude home vorige pagina