- naam
- Watermolen Dunou van Lieshout
- modeltype
- Watermolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- verdwenen
- toestand
- verdwenen
- beek
- Goorloop (vh. Peesgalloop)
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 13012
- oude dbnr.
- V13163
- Meest recente aanpassing
- | Conversie
Molen Watermolen Dunou van Lieshout, Lieshout
Lieshout, Noord-Brabant
v
locatie
- plaats
- Lieshout
- plaatsaanduiding
- op de grens der vroegere gem. Lieshout, Aarle-Rixtel en Stiphout
- beek
- Goorloop (vh. Peesgalloop)
- gemeente
- Laarbeek, Noord-Brabant
- streek
- De Peel
- geo positie
-
X: 170782, Y: 391342N: 51.51087, O: 5.61454
constructie
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- inventarisnummer
- 18 Watermolens NB
geschiedenis
- toestand
- verdwenen
- bouwjaar
- verdwenen
- opvolger
- geschiedenis
-
De bouw van de Lieshoutse watermolen zal moeten worden gesteld in de elfde eeuw, als gevolg van de tegen het jaar 1000 begonnen grote ontginningsperiode en de daarmee gepaard gaande sterke uitbreiding van het landbouw-areaal en bevolkingstoename.
Lieshout was een heerlijkheid en de heer bezat er het recht van molendwang. Tussen 1182 en 1194 schonk ridder Boudewijn zijn allodium Lieshout aan de abdij van Floreffe, die daarmee eigenaar werd van de watermolen.
De enige vermelding van deze watermolen komt voor in een oorkonde van april 1246, waarin als grens tussen Lieshout en Aarle-Rixtel wordt aangemerkt: het beekje dat stroomt vanaf de Dunouwen (het Rooijven), te weten vanaf de molen, naar de Pesegal (de Lieshoutse beemden). De molen was toen bezit van de magister van het hof van Lieshout, een uithof van de abdij van Floreffe. De monniken exploiteerden de molen eerste zelf, later verpachtte de abdij hem. De pacht omvatte het jaarlijks beschikbaar stellen van 40 vaten rogge voor de armen van Lieshout.
In een vermelding uit 1311 van Dunouwen als grenspunt wordt de molen niet meer genoemd. Waarschijnlijk werd in de loop van de veertiende eeuw de watermolen vervangen door een windmolen in de Molenheide.
Bronnen:
- "Lieshout door de eeuwen heen" VLIII, "De molen van Lieshout. (1)", art. door A.P. Knoop en G.A. Merkelbach, De Ruif nr. 155, mei 1985.
- "Watermolens in Noord-Brabant vroeger en nu", Ir. Piet-Hein van Halder, 2010.
aanvullingen
- trivia
- De locatie in "Watermolens in Noord-Brabant vroeger en nu" is niet correct. Invulfout; 38 moet zijn 36, bij de coördinaten oost moet dus staan 05 36 50 20. De Goorloop vormt de grens tussen Lieshout en Aarle Rixtel. Links van de beek ligt Lieshout, rechts Aarle Rixtel.
Piet-Hein van Halder, 23 aug. 2010.
-----
De Peesgalloop kruiste de huidige Lieshoutseweg vroeger ca. 50 m oostelijker dan nu, de beek is later rechtgetrokken en daarmee ook de gemeentegrens tussen Lieshout en Aarle-Rixtel. Daardoor ligt de locatie van de molen [die afwijkt van het hierboven vermelde!] nu beoosten de Goorloop, maar valt wel nog steeds kadastraal onder Lieshout. Het betreft in het kadaster van 1832 perceel Lieshout H (1) 146, dat bestaat nog steeds als het huidige perceel Lieshout L 504. De Lieshoutse toponiemnaam daar is het Schapenwielleke.
De molenrechten van deze watermolen gingen over naar de windmolen in de Molenheide langs de Kievitlaan (Tenbruggencatenummer 17888).
Joop van den Baar, namens Heemkundekring 't Hof van Liessent, 6 aug. 2021.
Doordat de huidige Goorloop de plaatsnaamgrens tussen Lieshout en Aarle-Rixtel vormt, valt de molenlocatie nu eigenlijk onder Aarle-Rixtel. Wij houden echter de nog steeds geldende kadastrale indeling onder Lieshout aan.
Op oude kaarten staat tussen Lieshout en Aarle-Rixtel het buurtschap Moleneind aangegeven.
Op het kadastrale verzamelplan van Aarle-Rixtel uit 1832 staat de brug over de "Lieshoudsche Loop genaamd de Peesegal" benoemd als "Wartelbergsche brug".
Op kadasterkaart Stiphout A (1) uit 1832 staat op het aan Lieshout aansluitende perceel "Hertogsveld" vermeld. -
Molen 13012 Watermolen Dunou van Lieshout (Lieshout)Detail kadasterkaart Lieshout H (1), 1832
Molen 13012 Watermolen Dunou van Lieshout (Lieshout)De huidige kadastrale situatie (2021)
draag zelf bij
- foto's
- foto's insturen