- naam
- Hoogewegse Molen
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1711
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de polder Hoogeweg; thans op vrijwillige basis
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01779
- oude dbnr.
- B1069
- Meest recente aanpassing
- | Foto
Molen Hoogewegse Molen, Noordwijk
Noordwijk, Zuid-Holland
b
locatie
- plaats
- Noordwijk
- plaatsaanduiding
- gemeente
- Noordwijk, Zuid-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Noordwijk, sectie K, nr. 147
- geo positie
-
X: 92076, Y: 471183N: 52.22513, O: 4.46626
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Noordwijk - molenaar
- Frans Verra / Willem Langeveld
- telefoon
- 071-4020262
-
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Hoogewegse Molen via fietsnetwerk.nl
- social media
constructie
- modeltype
- Wipmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren gedekt met riet op veldmuren van 0,25 m.
- kap
- Bovenhuis zwart geverfd; wit afgebiesd
- inrichting
Gesloten ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 3,80 m., breedte 0,32 m.
- versieringen
Opvallende windvaan in de vorm van een bokkerijder (zie ook 'Trivia').
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 17,30 / 17,40 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
- overbrenging
Bovenwiel 47 kammen
Bovenschijfloop 26 staven, steek 12,5 cm.
Onderschijfloop 14 staven
Onderwiel 46 kammen, steek 16,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,82 : 1- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Straathof 98 binnen 1995 1996 binnen aanw. 17,30 Straathof 99 buiten 1995 1996 buiten aanw. 17,40 Bremer 107 binnen 1966 1966 binnen 1996 17,20 Bremer 108 buiten 1966 1966 buiten 1996 17,20 Pot 2655 binnen 1929 1930 binnen 1938? 17,40 Pot 2498 binnen 1922 1908 binnen 1938? 17,40 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Schretlen & Co, D.A. 171 1871 1938 aanw. 03,45
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 30766
- inventarisnummer
- ZH006
eigendom
- eigenaar
- Rijnlandse Molenstichting
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de polder Hoogeweg; thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Bruin Jansz. Hogewaert (1652) Adriaen van Leeuwen, Warmond (1711)
- omwentelingen
- eigendomshistorie
In 1961 kocht de Rijnlandse Molenstichting deze molen aan van de polder Hoogeweg, die sinds sinds de bouw eigenaar van deze molen (en van de voorganger) was geweest.
- geschiedenis
-
De polder Hoogeweg werd op 10 februari 1652 gesticht. In datzelfde jaar bouwde men voor deze polder een wipmolen.
Deze wipmolen moest men in 1711, na zware stormschade, grotendeels vernieuwen. Dat werd dus, in beginsel, de wipmolen die er nog altijd staat. Vermoedelijk kreeg het bovenhuis van deze molen bij de herbouw van 1711 een blauwe kleur, want er wordt in veel stukken gesproken van de 'Blauwe molen' en zelfs van de 'Blauwe polder'. Allemaal verleden tijd, want het bovenhuis is al sinds mensenheugenis zwart. Let wel: met verf, niet met teer!
In 1938 liep deze wipmolen opnieuw zware stormschade op: bovenas, roeden en een deel van het bovenhuis gingen verloren. Kort daarna volgde herstel met onderdelen van de toen net gesloopte molen van de Klinkenbergerpolder. Let wel: dit was een bovenkruier. As, bovenwiel, vang en (aan te nemen) bovenschijfloop moeten afkomstig zijn van de Klinkenberger molen. Niet duidelijk is, wat er met de roeden is gebeurd: de Hogewegse molen had in 1938 al ijzeren roeden, met een houten as; bij de Klinkenberger was die situatie precies andersom. Zijn de roeden van de Hogewegse na de stormschade gerepareerd en opnieuw gestoken?
In 1959 liet het polderbestuur naast de molen een dieselgemaal plaatsen, waarmee de windkracht als hoofdbemaling kwam te vervallen. Niettemin bleef de molen maalvaardig en maalde voor zover bekend ook nog geregeld. Dat men de windkracht bleef benutten is niet verwonderlijk: het water hoeft hier bepaald niet hoog op te worden gevoerd en de molen draait bijzonder licht.
In 1961 werd de molen overgenomen door de Rijnlandse Molenstichting, die de molen diverse malen liet restaureren.
Bij een restauratie in 1969 werd de lange spruit weer verwijderd, zodat de molen weer de aanblik van vóór 1938 kreeg.
Aangezien het polderpeil onder (zomerse) omstandigheden hoger kan zijn dan het boezempeil, had deze molen vroeger een voorziening om ín te kunnen malen. Thans is dat niet meer mogelijk. Wél kan het nog gebeuren dat, bij lage boezemstanden, de wachtdeur openvalt omdat het polderpeil dan hoger is dan dat van de boezem!
Molenaars van deze molen:
C. Romijn (? -1933)
Willem Langeveld (1933 - 1939)
Sybrandus 'Gijs' Langeveld (1939 - 1977)
Willem Langeveld (1977 - heden)
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.
Dit is niet altijd zo geweest: lange tijd, in ieder geval in een groot deel van de 18e eeuw, werden polder en molen 'Blauwe polder' en 'Blauwe molen' genoemd. Blijkbaar was toentertijd het bovenhuis van deze wipmolen blauw geverfd.- literatuur
Andries Veloo, 'Willem Langeveld van de Hoogewegse molen te Noordwijk', in: Molenwereld 151 (2011) 305 - 308
- trivia
De windwijzer in de vorm van een bokkenrijder was een geschenk van Hans Roest rond 1970. De oude windwijzer was afgebroken en Hans Roest had deze nog in schuur liggen.
Voor wie de folklore kent: deze bokkenrijder heeft wel degelijk een Limburgs verleden (want Hans Roest had hem gekregen van een student uit Maastricht)!
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen