Molen Hermien, Harreveld

Harreveld, Gelderland
b

korte karakteristiek

naam
Hermien
modeltype
Kantige molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Varsseveldseweg 88
7135 JC Harreveld
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Hermien via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00879
oude dbnr.
B220
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 00879 Hermien (Harreveld)
Chiel Lankveld (8-11-2008)

locatie

plaats
Harreveld
plaatsaanduiding
gemeente
Oost Gelre, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Lichtenvoorde, sectie O, nr. 450
geo positie
X: 232360, Y: 443232
N: 51.97211, O: 6.51305
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot, dominerende functie bij drukbereden weg

contact en bezoek

bezoek/postadres
Varsseveldseweg 88
7135 JC Harreveld
molenaar
Frans Wopereis
telefoon
06-1124 3158 en 06-22908213
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
Vrijw. gift
winkelinformatie
Nee
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, beltmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met eiken schaliën, met stenen veldmuren
kap
Gedekt met eiken schaliën
inrichting

Eén koppel 17der blauwe stenen; regulateur; steenkraan; sleepluiwerk

versieringen

Twee gevelstenen met de teksten:

Johannes Josephus
von
Raesfeld,
Heer van Harreveld
heeft deze molen gestigt
A.C.1819 den 18 mei

G.J.Vriezen
Mr. Timmerman
A.Wamelink
Mr.Metzelaar

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; houten rollen. Kruihaspel.
vlucht
24,18 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangtrommel.
overbrenging

Bovenwiel 53 kammen
Bovenbonkelaar 26 kammen, steek 13,5 cm.
Spoorwiel 75 kammen
Steenschijfloop 24 staven, steek 11,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,37

hoogte
van de belt: 2,75 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Groot Wesseldijk ✉︎ 5 binnen 1982 1982 binnen aanw. 24,18
Groot Wesseldijk ✉︎ 4 buiten 1982 1982 buiten aanw. 24,18
Pot ✉︎ ? binnen ? binnen 1981 24,18
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 1981 24,18
wiekverbeteringen

Deze molen heeft voorzover bekend nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 980, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
✉︎ 980 1875 1982 aanw. 04,92
media-bestand
As 632, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
✉︎ 632 1869 1981 04,50
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
G.J. Vriezen, A. Wamelink (1819)
omwentelingen
geschiedenis

De molen staat op een terrein, dat deel uitmaakte van de goederen onder kasteel Harreveld. Dit was in de 18e eeuw in bezit van Johanna Magdalena Catharina Judith baronesse van Dorth, die in 1799 wegens haar Orangistische activiteiten door de patriotten werd geëxecuteerd. Haar bezittingen kwamen bij gerechtelijke verkoop in handen van J.J.S. van Raesfelt, geneesheer in Bocholt.
Deze liet in 1819 een molen bouwen. Deze vertoont nog altijd grote technische verwantschap met de - iets jongere - Teunismolen van De Heurne. Vermoedelijk zijn zij door dezelfde maker gebouwd en/of vanaf hetzelfde bestek.

In 1900 schonk Bernardine de Both, kleindochter van Van Raesfelt, haar bezittingen, waaronder de molen, bij testament aan de R.K. parochie te Harreveld. In 1926 werd de molen verkocht aan G.J. Wolterink, die al sinds 1894 daar molenaar was. Van 1937 tot 1951 was de molen in handen van zijn weduwe A.J. Wolterink-Hogenkamp en van 1951 tot 1974 van haar zoon J.J. Wolterink.
Vanaf 1936 (met een onderbreking tussen 1940-1945) werd er tot 1967 elektrisch gemalen.

De molen werd in 1967 geheel gerestaureerd. Hiervoor was de toestand, na ruim 20 jaar stilstand en verval, zeer slecht. Bij dit grote herstel besloot men, de romp met schaliën te dekken, wat op zich een stijlbreuk was: voorheen was deze molen gedekt met horizontale beplanking.
Na deze restauratie gebruikte molenaar J.J. Wolterink de molen weer af en toe en na zijn overlijden (1974) deden vrijwillige molenaars dat.

Op 23 maart 1981 ging het hier goed mis: tijdens het draaien brak onverwacht de bovenas en als gevolg viel het wiekenkruis naar beneden.
De oorzaak van dit ongeluk staat niet precies vast, maar vermoedelijk heeft de vangbalk niet goed in de haak gehangen, is daardoor omlaag gevallen, waardoor de (hoepel)vang ineens om het bovenwiel klemde. De molen draaide op dat moment zeer langzaam, waardoor er ook geen mogelijkheid bestond dat het bovenwiel even kon doorslippen maar de as dus bij de hals afknapte.

Herstel van de schade na deze ramp kwam snel op gang, al was er voor deze grote en onverwachte tegenvaller geen overheidsgeld te verwachten. Maar nauwelijks een jaar na de asbreuk kreeg de Hermien een andere bovenas. Deze was afkomstig van de in 1971 onttakelde (en later geheel gesloopte) korenmolen 'Het Hert' te Rhoon (ZH).
Bij deze gelegenheid is er wel iets veranderd: de borden zijn verbreed en de hekken juist iets versmald. Dan kon er eerder zonder zeil worden gedraaid en zou het risico kleiner worden, was de redenering. Ter demonstratie wordt er veevoer gemalen.

In 2008 en 2009 werden diverse werkzaamheden aan de molen verricht; zo is de korte spruit vervangen en is ook schilderwerk uitgevoerd. Belangrijkste werk was de vervanging van het betonnen dek boven de invaart door, veel fraaier, een gemetselde toog.
In 2016 werd veel werk gedaan aan romp en kap: veel schaliën werden vernieuwd en al het houtwerk opnieuw geschilderd.
De lange schoren zijn hier niet, zoals gebruikelijk, van hout, maar van gelast metaal.

 

aanvullingen

toelichting naam

Na gereedkomen van de grote restauratie van 1967 is de molen "Hermien" gedoopt, naar de echtgenote van de toenmalige molenaar/eigenaar J.J. Wolterink.
(Hermien Wolterink overleed in februari 2016 op 92-jarige leeftijd).

literatuur

Rolf Wassens, "Wat een hechte dorpsgemeenschap kan bereiken". 200 jaar molen Harmien in Harreveld, in: Molens 131 (mei 2019), pp. 4-7.

foto's

foto's