Molen De Paauw, Nauerna

Nauerna, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Paauw
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
hennepklopper
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het kloppen van hennep op vrijwillige basis

adres
Nauerna 43B
1566 PD Assendelft
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Paauw via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
13088
oude dbnr.
B1353
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 13088 De Paauw (Nauerna)
Abel van Loenen (23-11-2019)
De molen met zijn nieuwe winterzeilen.

locatie

plaats
Nauerna
plaatsaanduiding
gemeente
Zaanstad, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Assendelft, sectie P, nr. 529
geo positie
X: 111911, Y: 495061
N: 52.44164, O: 4.75349
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Nauerna 43B
1566 PD Assendelft
molenaar
Alfons van Schijndel / Ab Alberts
telefoon
website
molendepaauw.nl
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak. 
Zie ook de website van de molen. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op houten onderbouw met aangebouwde schuur.
kap
Gedekt met riet
versieringen

Eenvoudige baard, evenwel voorzien van een kleine bont geschilderde pauw, groen geverfd, wit afgebiesd met de jaartallen '1676' en '2017'.

Op de stellingschoren hangt een bord met in grote letters de naam "De Paauw".

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruirad
vlucht
20,00 m.
vang
Stutvang; vangbalk met duim; vangstok
hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 297 buiten 2016 2017 buiten aanw. 20,00
media-bestand
Roede 298, Straathof
Straathof
✉︎ 298 binnen 2016 2017 binnen aanw. 20,00
wiekverbeteringen

Deze molen heeft bij de bouw geen wiekverbetering gekregen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 14, Geraedts
Geraedts
✉︎ 14 2009 2017 aanw. 04,80
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het kloppen van hennep op vrijwillige basis

molenmaker
B.C. Nieuwenhuijs Restauratiebedrijf, Zaandam (2017)
voorganger
omwentelingen
geschiedenis

De bouw van deze molen in 2016/17 hangt ten nauwste samen met het bestaan van de schuur van de voormalige oliemolen de Paauw, gelegen ten noorden van Nauerna en ten westen van de Nauernasche Vaart.
De Paauw verdween als molen ruim 120 jaar geleden: hij was tot 1895 in bedrijf en werd in maart 1896, met het naastgelegen oliehuis, gesloopt. De schuur bleef evenwel staan, vermoedelijk omdat deze toen bewoond was. 
Dit alles dus aan het einde van de 19de eeuw. Aan het einde van de 20ste eeuw was dit, hoewel toen in zeer slechte staat, een van de intussen zeldzaam geworden voorbeelden van een authentieke Zaanse schuur.

De Stichting Zaanse Pakhuizen heeft zich het lot van deze schuur aangetrokken, deze gekocht en vervolgens gerestaureerd maar daar bleef het niet bij: intussen waren er ook plannen gerezen om hier ook een molen te herbouwen.
Dit werd realiteit: men kocht een oud achtkant (TBC-nummer 00775) aan. Dat stond tot 2006 in Sijbekarspel en was toen gedemonteerd in het kader van een molenproject te Abbekerk. 
Maar in Abbekerk was het bij plannen gebleven en het achtkant bleef daarom in opslag bij molenmaker De Leeuw en kon als zodanig later verkocht worden vanwege de herbouw van De Paauw.
In november 2015 werd het achtkant in zijn geheel op een dieplader naar Nauerna vervoerd. 

In maart 2016 werd de eerste paal geslagen, spoedig daarna werkte men aan het opmetselen van de poeren. Vervolgens kon het achtkant worden geplaatst waarna met rietdekken werd begonnen.
Op 12 mei 2017 plaatste men de kap, 16 juni werden beide roeden gestoken en meteen opgehekt.

Evenwel heeft het daarna nog ruim een jaar geduurd, voordat de molen draaide: de reden was, dat er bij de bouw nog geen bovenwiel aanwezig was. Eenmaal voorzien van dit noodzakelijke wiel maakte de molen op 20 juni 2018, nog zonder borden en zeilen, zijn eerste omwentelingen. 
Op vrijdag 7 september is de molen, inmiddels maalvaardig, officieel in gebruik gesteld door mr. Pieter van Vollenhoven.

De hennepklopper 
Om de reden dat een oliemolen op deze plaats niet zoveel zou toevoegen (vanwege de diverse in de Zaanstreek al(weer) aanwezige oliemolens) heeft men besloten, van de nieuwe "Paauw" een hennepklopper te maken. 
In dergelijke molens werden hennep en andere vezelproducten door middel van stampers zodanig behandeld ('gebeukt') dat het halffabrikaat dat daardoor ontstond vervolgens gebruikt kon worden in de touwslagerijen en zeilmakerijen. Krommenie en Assendelft hebben diverse van deze molens gekend en daarom was reconstructie van een dergelijke molenfunctie een interessante optie, temeer daar deze al meer dan 100 jaar verdwenen was: de laatste was De Blauwe Arend te Krommenie.
De Blauwe Arend was, net als de huidige Paauw, gelegen aan de Nauernasche Vaart, maar dan wel ca. 2 kilometer noordelijker. In 1904 had men die Blauwe Arend van een motor voorzien, in 1907 volgde onttakeling en in 1913 (of iets later, de bronnen daarover zijn niet eenduidig) volgde de sloop. Van de Blauwe Arend bleef alleen de schuur nog over maar die verdween in 1998 alsnog.
Daarmee leek de laatste fysieke herinnering aan een interessant type industriemolen geheel verloren. 

Met de reconstructie van een hennepklopper heeft men dus echt iets toegevoegd aan het Nederlandse molenbezit.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen kreeg de naam van de oliemolen, die tot 1896 op die plaats stond en waarvan de schuur nog steeds aanwezig was.

unieke eigenschap

De enige hennepklopper van Nederland.

literatuur

Ron Sman, "Hennepklopper De Paauw in Nauerna, een uniek object", in: De Nieuwe Molenwereld 1 (juni 2018), pp. 29 - 32.
Ed van Gerven, "Unieke hennepklopper De Paauw verrijst in Nauerna", in: Molens 129 (2018), pp. 4 - 7.

foto's

foto's